Aardgasvrij wordt gewaardeerd, maar het traject is ingrijpend
AARDGAS
Eigenaar-bewoners van zogenoemde proeftuinen die hun woning aardgasvrij hebben laten maken, geven hun woning gemiddeld het cijfer 8,7, zo blijkt uit onderzoek van TNO. In het onderzoek wordt een aantal zogeheten proeftuinen, waar de bewoners zijn aangesloten op warmtepompen, warmtenetten en combinaties van technieken onder de loep genomen.
TNO heeft het onderzoek gronding aangepakt. Er is niet alleen gevraagd naar het rapportcijfer voor de aardgasloze woning, maar ook is gevraagd naar de bevindingen ten aanzien van ‘de reis’ die is afgelegd om van het gas af te komen én er is gevraagd waarom mensen er juist niet voor kiezen om over te gaan op gasvrij op dit moment. De insteek van het onderzoek is de wens van de overheid om in 20250 Nederland helemaal van het aardgas af te hebben.
Tevreden
De personen die deelnamen aan het onderzoek zijn uiteindelijk tevreden over het resultaat, maar op dit moment is het nog niet makkelijk om je woning van het aardgas af te krijgen. “Bewoners ervaren het hele proces naar aardgasvrij wonen als een onzekere en chaotische periode waarin er veel verandert en er veel onduidelijkheid is. Toch zijn veel bewoners positief", laat Renee Kooger, onderzoeker bij TNO, bij de Vereniging Warmtepompen weten.
Bijzaken
Het al of niet overgaan naar een aardgasvrije woning is voor bewoners niet alleen een technische en economische afweging. “Ogenschijnlijke bijzaken zijn voor hen minstens zo belangrijk”, zegt onderzoeker Renee Kooger. “Uit ons onderzoek bleek dat de bewoners goede communicatie over overlast, netjes werken en hulpvaardig meedenken zeer belangrijk vinden. Een andere belangrijke bevinding is dat de overlast en fouten gerelateerd aan het aardgasvrij maken van woningen over het algemeen niet bepalend is voor de beoordeling van het hele aardgasvrije traject. De wijze van communicatie is dat dus wel.”
Bij bewoners die niet kozen voor een aardgasvrije woning waren o.a. hoge kosten, leeftijd of geen passende aardgasvrije alternatieven belangrijke redenen om hiervan af te zien.
Conclusies
Uiteindelijk rolt er een aantal conclusies uit de koker:
1. De eerste ervaringen met aardgasvrij wonen zijn (zeer) positief.
2. Bewoners ervaren het proces richting aardgasvrij als ingrijpend voor henzelf en de onderlinge relaties in de wijk.
3. Vertrouwen, betrokkenheid van bewoners bij het proces en goede communicatie spelen een belangrijke rol bij het oordeel over het proces richting aardgasvrij wonen.
4. Voor bewoners zijn (ogenschijnlijke) bijzaken vaak erg belangrijk en de mate van aandacht hiervoor van gemeentes en uitvoerende partijen kan doorslaggevend zijn voor bewoners om mee te werken aan verduurzaming van hun woning.
5. Bewoners kunnen een belangrijke kennispartner van de gemeente en uitvoerende partijen zijn, maar voelen zich niet altijd zo behandeld.
6. Uitvoerders die klantgericht werken dragen veel bij aan de positieve beleving van eigenaar-bewoners.
7. Bewoners hebben (veel) moeite met het regelen en coördineren van de aardgasvrije werkzaamheden tijdens de uitvoering.
8. De hoeveelheid overlast en fouten gerelateerd aan het aardgasvrij maken van woningen is over het algemeen niet bepalend voor de beoordeling van het gehele aardgasvrije traject, maar de wijze van communicatie hierover wel.
9. Bewoners in een individueel traject hebben behoefte aan het delen van ervaringen gedurende en na afloop van de overstap naar aardgasvrij wonen.
En er zijn aanbevelingen:
• Schets de uiteindelijke situatie met de voordelen van aardgasvrij wonen voor bewoners.
• Krijg zicht op het sentiment dat aardgasvrij wonen in een wijk teweegbrengt.
• Bepaal wat de verhoudingen zijn tussen belangrijke partijen als de gemeente, bewoners en uitvoerders om vertrouwen, betrokkenheid bij het proces en communicatie te verbeteren.
• Heb oog voor schijnbare ‘bijzaken’ die veel impact hebben op bewoners.
• Behandel bewoners als experts over hun eigen woning en leefomgeving.
• Werk klantgericht, en zorg voor een schakel tussen bewoners en uitvoerders.
• Help bewoners de uitvoeringsfase door.
• Communiceer duidelijk over de werkzaamheden en over eventuele gemaakte fouten om ervaren overlast bij bewoners te verminderen.
• Stel bewoners in staat ervaringen uit te wisselen.