Prefab sleutel tot succes bij imposant Feringa Building
REFERENTIEPROJECT
Het in aanbouw zijnde Feringa Building, onderdeel van de campus van de Rijksuniversiteit Groningen, is een hoogstandje op veel gebieden en de technische installaties vormen er één. Henk Broekmans van gelegenheidscombinatie De Groot-Lammerink geeft leiding aan het technische proces en blijkt er enorm veel technisch vernuft in te steken.
Een nieuw gebouw voor de Faculty of Science and Engineering, dat is waar nevenaanemer Ballast Nedam sinds de zomer van 2019 de tanden in heeft gezet. Het nieuwe gebouw (64.000 m2) krijgt de vorm van drie aaneengeschakelde V-vleugels en zal rond 1.400 studenten en 850 medewerkers huisvesten. Hiermee wordt dit een van de grootste gebouwen in Groningen, maar het is ook een van de grootste faculteiten op dit gebied in Europa. Naast kantoor- en collegeruimtes zal het gebouw ook een breed scala aan bijzondere laboratoria bevatten, waaronder fysische, (bio)chemische en trillingsvrije labs. En met deze opsomming is in één klap helder dat er een brok techniek in het gebouw zit om u tegen te zeggen.
Rondleiden
Henk Broekmans vertelt graag het verhaal achter alle techniek en hij neemt na afloop alle tijd om ons rond te leiden door het gebouw dat volgend jaar juni moet worden opgeleverd. Met name in de techniekruimte op de hoogste verdieping valt je mond open van de hoeveelheid technische hoogstandjes op één plek. Hij doet dit om zijn verhaal inzichtelijk te maken, maar ook omdat hij zelf ondanks dat hij al ruim veertig jaar meeloopt in de techniek, onder de indruk is van wat hier allemaal is gemonteerd en staat. “Dit is een van de grootse projecten die ik heb mogen doen en ik vind het elke dag een feest om hier rond te lopen”, maakt hij duidelijk.
Samenwerking
'Onderaan de streep verdien je tijd en geld'
Broekmans werkt voor de installatie combinatie De Groot-Lammerink. Dit is een samenwerking tussen De Groot Installatiegroep (Emmen) en Lammerink Installatiegroep (Ootmarsum). Samen gingen deze solide familiebedrijven in 2019 aan de slag met de installatietechnische werkzaamheden ten behoeve van onder meer klimaat, water en elektra. Bij het zetten van de handtekening onder de samenwerking lieten Erik Lammerink en Harry Drenth namens De Groot-Lammerink Installatiecombinatie het volgende optekenen: “Het is geweldig dat we kunnen meewerken om dit prachtige bouwproject te realiseren. Het project sluit aan bij onze strategische ambities en groeidoelstellingen. We zullen direct aanhaken in het tempo van de bouwkundig aannemer, om efficiënt samen op te kunnen trekken.” De werkzaamheden betreffen alle W-techniek, alsook de klimaatregeling, luchtkanalen, elektra en brandbeveiliging, inclusief sprinklerinstallatie.
Slim werken
Vanaf dag één is Broekmans aan boord om dit traject in goede banen te leiden en hij kon meteen aan de bak. De ambitieuze planning dwong tot slim te werken. Hij kwam al snel tot een belangrijke conclusie: “Als je met deze planning de werkzaamheden was aangegaan volgens de traditionele werkwijzen had je het nooit gered, al had je driehonderd man laten komen. Maar wij moesten die planning halen, dat was waar we voor getekend hadden.”
Oplossingen
Broekmans denkt echter per definitie in oplossingen, waarbij hij zich kan beroepen op een karrenvracht aan ervaring, opgedaan van onder andere de technische installaties van het culturele gebouw Forum in Groningen en daar is op zijn aandringen zo veel mogelijk gewerkt met modulair bouwen en prefab. En dat was dé manier om ook hiermee te gaan werken. “In het Feringa Building lopen kilometers transportleidingen voor allerlei vloeistoffen, gassen en noem maar op en de hoofdroute, zeg maar de aorta, hebben we volledig geprefabd. Bij De Groot Installatiegroep in Hengelo hadden we de beschikking over twee enorme loodsen en daar zijn alle leidingen in een module van 3,60 meter en op gangbreedte, geïsoleerd en al, gemonteerd om ze vervolgens hierheen te vervoeren en op hun plek te brengen. Daar hebben we echt een enorme tijdwinst mee geboekt. Op een gegeven moment gingen we zo snel dat we op andere partijen moesten wachten voordat we verder konden.”
Op voorraad
Hij prijst zich daarbij tevens gelukkig dat in het begin is besloten alle materialen, waaronder het nodige aan leidingwerk van Geberit, meteen te bestellen. “Toen we dat besloten was er nog sprake van materiaalschaarste, dus je begrijpt met de wetenschap van nu dat we erg blij zijn dat we dat allemaal op orde hadden. Wij hadden het gewoon liggen.”
Geberit Prefab elementen
Ook alweer met dank aan de goede ervaring bij het Forum besloot Broekmans ook bij deze werkzaamheden Geberit Prefab elementen (voorheen Huter elementen) te gebruiken. Dit zijn op maat geproduceerde elementen voor in Metal Stud wanden, waaraan alle inbouwreservoirs snel, veilig en efficiënt geïnstalleerd worden. “Ik heb ervaring met die elementen en deze zijn bij bouwwerkzaamheden waar het gaat om grote aantallen en om tijdwinst ideaal. In eerste instantie was er wel de nodige terughoudendheid, omdat deze elementen niet in het bestek stonden. Maar ik heb ze voorgehouden dat je onderaan de streep tijd en dus geld en kwaliteit wint en dat is ook gebleken. Nu is iedereen er heel blij mee.”
Schachten
Een andere werkwijze die Broekmans introduceerde, is om het complete leidingwerk in de schachten ook in prefab te monteren. Dat wil zeggen dat alle leidingen en buizen in een stalen frame horizontaal op de grond zijn geïnstalleerd, waarna deze met een kraan in de schachten werden gehesen en op elkaar werden gestapeld. "Net als bij de modules voor de transportleidingen in de gangen is het dan een kwestie van plug&play”, licht hij toe.
Ook op nog een ander gebied kregen de werkzaamheden een stevige zet in de rug. "In samenwerking met Hilti hebben we een boorrobot laten komen die alle gaten voor de modules en het prefableidingwerk heeft geboord. Man, je wil niet weten hoeveel tijd dat heeft gescheeld, nog los van het voordeel dat er niet iemand de hele dag boven zijn macht gaten hoeft te boren.”
Broekmans prijst zich bij alle denkwerk overigens gelukkig dat hij een beroep heeft kunnen doen op de kennis van Geberit, meer specifiek op die van Geberit Accountmanager Jeroen Kemmink met wie hij een goede band heeft. In het Feringa Building zitten onder andere het Geberit Prefab elementen voor alle sanitaire toestellen, het Geberit Pluvia hemelwaterafvoer- en noodoverstortsysteem en voor het afvalwater Geberit PE. Daarnaast is ook het keramiek van Geberit.
Tot slot de vraag hoeveel tijd er nu door zwaar in te zetten op prefab alles bij elkaar is verdiend? Hij kan het niet exact duiden, maar “eerder maanden dan weken”, aldus Broekmans.
