Bijschakelen om doelstelling warmtepomp te halen
WARMTEPOMP
Er moet een tandje worden bijgeschakeld om in 2026 voldoende warmtepompen te kunnen installeren. Dat jaar is belangrijk, omdat vanaf dan het verplicht wordt voor huishoudens om bij het vervangen van cv-ketels over te stappen op een duurzamer alternatief. In dit artikel worden een aantal serieuze vragen beantwoord die hierbij spelen.
Allereerst: hoeveel cv-ketels worden in Nederland eigenlijk elk jaar vervangen?
Dat zijn er ongeveer 460.000 per jaar, zo heeft het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB op verzoek van RTL berekend. Ervan uitgaande dat 30.000 hiervan in de periode 2022-2030 overstappen op gasloze oplossingen, blijven er nog 430.000 vervangingen over. 70% van de woningen is geschikt voor een warmtepomp, waardoor er op jaarbasis ongeveer 300.000 woningen over zullen gaan op een hybride warmtepomp.
Kunnen vanaf 2026 alle ketels die dan aan de beurt komen, worden vervangen door een warmtepomp?
Nee. 70 procent van de woningen is geschikt voor een warmtepomp, waardoor op jaarbasis ongeveer 300.000 woningen over zullen gaan op een (hybride) warmtepomp.
Bijscholing vakmensen is broodnodig
Hoeveel warmtepompen worden naar verwachting dit jaar geïnstalleerd?
Het aantal warmtepompen dat in 2022 wordt geïnstalleerd is, naar schatting in de eerste vier maanden van dit jaar, 30.000. De verwachting is dat het aantal warmtepompen zal oplopen tot ongeveer 50.000 in 2026.
Wat is daarvan de consequentie?
Dit betekent dat er in 2026 ongeveer 250.000 extra hybride warmtepompen moeten worden geïnstalleerd ten opzichte van de autonome situatie.
Hoe zit het met subsidieregelingen?
De prijs van een hybride warmtepomp inclusief installatiekosten maar exclusief de cv-ketel is naar schatting 5.500 euro. Dit komt neer op een productieomvang van bijna 1,7 miljard euro in 2026. Dit is 1,4 miljard euro meer dan normaal. Om mensen te stimuleren is er de zogenoemde ISDE-subsidie voor isolatiemaatregelen en (hybride) warmtepompen en de gemiddelde subsidie die wordt uitgekeerd is momenteel per warmtepomp rond 2.300 euro. De totale benodigde subsidie voor het installeren van warmtepompen in 300.000 woningen in 2026 is daarmee bijna 700 miljoen.
Is dat voldoende?
Nou, nee. In de periode 2026-2030 gaat het om een benodigde subsidie van 3,5 miljard euro. Het kabinet heeft toegezegd jaarlijks 150 miljoen subsidie beschikbaar te stellen (750 miljoen in de periode 2026-2030). Indien de subsidie na de verplichtstelling blijft bestaan, gaat het dus om een tekort aan subsidie van totaal 2,7 miljard euro.
Genoeg over de financiën, laten we doorschakelen naar de benodigde arbeidskrachten. Hoe zit het daarmee?
Het kost per installatie van een hybride warmtepomp gemiddeld 2 werkdagen extra om naast de cv-ketel ook de warmtepomp te installeren. In vergelijking met 30.000 warmtepompen in 2022 moeten er extra installateurs worden opgeleid voor 270.000 warmtepompen. Dit betekent 540.000 extra benodigde werkdagen, wat neerkomt op 2.500 extra installateurs oftewel 20 procent groei ten opzichte van het huidige aantal warmtepompinstallateurs.
Duidelijk is dat op verschillende knoppen moet worden gedrukt om de doelstelling van het kabinet te kunnen realiseren.
Klopt, en om te zorgen dat vanaf 2026 niet heel Nederland opeens aan de warmtepomp gaat, is er het ‘Actieplan hybride warmtepompen 2022 t/m 2026'. Daarin wordt een aantal belemmeringen genoemd, te weten de relatieve onbekendheid bij consumenten en installateurs (de bekendheid van en bijgevolg het imago én het vertrouwen in de hybride warmtepompoplossing is te laag), er is te weinig duidelijkheid over de techniek van de warmtepomp en om deze twee aan te pakken is een communicatieplan nodig. Dat is echt nodig, want in het actieplan staat onder andere: ‘De huidige informatie die wordt verstrekt is vaak diffuus en kent geen eenduidigheid. Als gevolg hiervan schaffen veel mensen nu nog vaak een traditionele gasketel (cv-ketel) aan, terwijl de hybride warmtepomp in veel situaties een goede optie kan zijn.”
Tot zover de belemmeringen. Wat zijn de aangedragen oplossingen voor wat betreft de vraag naar vakbekwame medewerkers?
Er wordt voorgesteld een driejaarlijkse (2022-2024) branchecampagne Green Skills op te zetten met als doel de instroom, en bij- en omscholing van technisch vakbekwaam personeel te laten groeien en zo goed mogelijk te laten aansluiten op de ambities die er zijn betreffende opschaling van het aantal (hybride) warmtepompen. De actie omvat het organiseren van bijscholing van huidige installateurs, het organiseren van bijscholing en praktische hulp voor technische vakmensen betrokken in verkoopadvies en bij het ontwerp van hybride installaties en het integreren van de hybride warmtepomp binnen het onderwijs van (in- en zij-instromende) installateurs.