De werknemerspiramide wiebelt
VAKMENSEN
Wist u dat er 9.314 installatiebedrijven in Nederland zijn? En dat dit aantal het afgelopen jaar is gestegen met een kleine driehonderd? Dat staat allemaal in de zogenoemde Trendfiles van Wij Techniek. Op de drempel naar het nieuwe jaar doken wij in de cijfers om daarmee de staat van de installatiebranche op te maken.
In 2019 werd de kaap van negenduizend installatiebedrijven gerond. Eind 2018 waren het er namelijk nog 8.665, terwijl het jaar daarop 9.001 bedrijven waren aangesloten bij Wij Techniek. Het gaat dus snel met de groei van het aantal bedrijven. De meeste bedrijven, bijna tweeduizend, zijn gevestigd in Zuid-Holland, waarna Noord-Brabant volgt met ruim 1.600 bedrijven. Dat is niet vreemd, want dit zijn de drukst bevolkte provincies.
Ook interessant is te zien dat het aantal zzp’ers snel groeit, naar iets meer dan 20.000 in deze branche. Ook dat is niet opmerkelijk, want dit zie je in elke sector.
In de installatiesector zijn slechts 34 echt grote spelers met meer dan 250 werknemers, terwijl 1.319 bedrijven een werknemersbestand hebben tussen 26 en 250 en de overgrote rest zit daaronder.
Aantal stijgt
Volgens de Trendfiles zijn momenteel 139.786 werknemers aangesloten bij Wij Techniek. En hoewel er geklaagd wordt over het gebrek aan nieuwe medewerkers stijgt dat aantal de laatste jaren wel. In 2018 ging het om iets meer dan 130.000 aangesloten medewerkers, een jaar later was dat aantal gestegen naar iets meer dan 135.000 en in 2020 ging het om exact 137.828 personen. Dus ja, het aantal stijgt, maar we zien ook dat de grote groei er inderdaad uit is.
We zien in de cijfers ook meteen de uitdaging die de branche heeft, want het aantal medewerkers dat jonger is dan 25 jaar is 18.956. Daarmee wiebelt deze piramide. Sterker, er is helemaal geen sprake van een piramide, want die wordt gekenmerkt door een stevige basis. Het zwaartepunt in de installatiebranche ligt echter bij werknemers met een leeftijd tussen 45 en 54 jaar, waarvan er 34.542 zijn. Op de tweede plek staat de groep 35-44 jaar met 30.075 personen en plek 3 is gereserveerd voor de groep werknemers met een leeftijd boven de 55 jaar: van hen zijn er bijna 27.000. Hier is het probleem dus duidelijk zichtbaar: binnen tien jaar lopen er meer mensen de branche uit vanwege de pensioengerechtigde leeftijd dan dat er nieuwe mensen met ervaring instromen. Van al die medewerkers is overigens 89 procent een manspersoon.
Ontwikkeling
71% BBL'ers haalt eendiploma
Wij Techniek is wat vroeger OTIB heette: het ontwikkelingsfonds voor de technische installatiebranche. Dit geeft aan de organisatie is gefocust op de ontwikkeling van de branche in het algemeen en van de werknemers erin in het bijzonder. Daar zijn leerbedrijven voor nodig en uit de gegevens blijkt dat hier nog veel te winnen is. Slechts 18 procent van de installatiebedrijven staat namelijk geregistreerd als erkend leerbedrijf en is ook nog als zodanig actief. 26 procent heeft het bordje wel aan de muur hangen, maar doet er niet veel aan. En de rest? De rest is er niet eens aan begonnen.
BBL
Een van de belangrijke bronnen voor nieuwe medewerkers in deze sector is de BBL-opleiding, de beroeps begeleidende leerweg waarbij werken wordt gecombineerd met leren. In het schooljaar dat momenteel loopt, startten er in juli 2.081 op mbo-niveau 1 en 2 en 4.935 op niveau mbo 3 en 4. Van hen is slechts 2 procent een vrouw. Dat de meesten van hen jonger zijn dan 25 jaar laat zich raden: het gaat om 5.009 om exact te zijn. 1.409 zitten met hun leeftijd tussen 25 en 35 jaar en 594 zijn ouder dan 35.
De meesten van hen, 4.270, bezetten een leerwerkbaan bij een installatiebedrijf, terwijl het andere deel een leerwerkplek inneemt bij een ander technisch bedrijf. Het zogenoemde diplomarendement is in beide gevallen 71 procent. Met andere woorden: drie op de tien jonge mensen die aan een BBL-traject beginnen om installateur te worden, haken ergens af.
