Schoolvoorbeeld van de voordelen van BIM

20 januari 2021, 13:30

REFERENTIEPROJECT

In Lichtenvoorde bouwt projectontwikkelaar Fame in opdracht van zorgaanbieder Careaz het nieuwe zorgcentrum Antoniushove voor ouderen, dat eind 2022 gereed moet zijn. Wassink Installatie draagt hierin zorg voor de engineering, realisatie en het beheer van de installaties, die volledig worden ontworpen in het 3D Bouw Informatie Model (BIM). Alex Stein, BIM-modelleur, en Tim Zweers, hoofd Bedrijfsbureau van de vestiging in Doetinchem, leggen uit waarom dit een bijzonder project is én vertellen waarom ze enthousiast zijn over de werkwijze van Geberit met het Geberit Pluvia hemelwaterafvoersysteem.

Wassink Installatie is in Oost-Nederland met de roots in de Achterhoek een bekende en zichtbare installateur met iets meer dan honderd medewerkers in dienst. De markt wordt bediend vanuit twee vestigingen (Winterswijk en Doetinchem) en het bedrijf is totaalinstallateur: naast werktuigbouwkundige en elektrotechnische projecten in zowel de woningbouw als de utiliteit houdt het zich volop bezig met klimaatbeheer (beheer op afstand) en service en onderhoud van installaties. Dit om de kwaliteit van de installaties te borgen, maar nog belangrijker: ervoor te zorgen dat de installaties naar verwachting presteren en het gewenste comfort leveren.

Antoniushove

Al die disciplines komen samen bij het project Antoniushove. Dit is een van de grotere projecten die Wassink momenteel onder handen heeft en is meteen ook een bijzonder project in het portfolio. Wassink zag zich namelijk wat betreft de interne organisatie voor een vraag gesteld. “Valt dit nu onder woningbouw omdat het zorgproject bestaat uit 104 zelfstandige woningen voor ouderen of valt het onder utiliteit vanwege de warmte- en koude-opwekking en regeltechniek?’, schetst Tim Zweers de tweestrijd. Maar dit werd organisatorisch prima opgelost. De warmte- en koelinstallaties met onder andere warmtepompen voor de hoofdgebouwen worden als utiliteitsproject aangevlogen en de overige installaties als woningbouwproject, met daarboven één projectleider.

Veel kennis en ervaring

'Er is een enorme efficiencyslag gemaakt'

Bijkomend voordeel dat de opwekking als utiliteitsproject wordt opgepakt, is dat op deze afdeling veel kennis en ervaring is met het ontwerpen in een 3D BIM-model en dat door de samenwerking met de woningbouw op dit vlak veel kennis wordt gedeeld. Zweers: “Ongeveer vier jaar geleden hebben wij besloten dat in principe alle projecten worden ontworpen in Revit. In het begin gaf dat nog best wat uitdagingen, want architecten waren toen nog niet altijd in staat om alle gegevens aan te leveren in 3D. Dat is gelukkig volop ten goede aan het veranderen. De volledige adoptie van het gebruik van 3D BIM in de bouw kan wat ons betreft niet snel genoeg gaan.”

Schoolvoorbeeld

Het project Antoniushove in Lichtenvoorde is, zegt Zweers, wat dat betreft een schoolvoorbeeld hoe een project moet worden geBIMd. De eerste schetsen voor dit project zijn ruim drie jaar geleden gemaakt, vertelt Alex Stein. Voordat de eerste paal de grond in kan worden geboord – dit staat binnenkort te gebeuren – moest eerst het oude gebouw worden gesloopt. De bewoners zitten nu in een tijdelijk gebouw elders in Lichtenvoorde, maar kunnen zich verheugen op een bijzonder mooie en prettige nieuwe locatie, zoveel is zeker. De nieuwbouw bestaat uit totaal 104 appartementen die zijn verdeeld over vijf gebouwen, te weten de Dorpse Villa (11 eenheden), de Parkvilla (24), de Dorpse pandjes aan de Rapenburgestraat (16) en de Varsseveldseweg (22) en de Meisjesschool (31). Centraal in het hoofdgebouw ligt het overdekte ‘buurtplein’ waar mensen, verdeeld over drie verdiepingen, een gezamenlijke tijdsbesteding kunnen hebben.
Er zal ruimte zijn voor onder andere winkeltjes, een bibliotheek, wellness, themaruimten met mogelijkheden voor sociale activiteiten en diverse dagbestedingen. Bijzonder is bovendien dat bij dit project de BENG norm ('Bijna Energieneutrale Gebouwen') wordt nagestreefd.

Vol ambitie en mooie uitdagingen

Om te voldoen aan de gewenste duurzaamheidsambitie gelden de uitgangspunten langdurig inzetbaar, onderhoudsarm, milieuvriendelijk en kostenbewust (TCO-gedachte). Careaz heeft daarnaast een intentieovereenkomst gesloten met EnergieK Oost Gelre B.V. om te onderzoeken of er gebruik kan worden gemaakt van restwarmte van bedrijven uit de omgeving. Kortom: Antoniushove is nieuwbouw vol ambitie en mooie uitdagingen.

Bouwteam

Wassink Installatie zit vanaf het begin in het bouwteam, vertelt Alex Stein. De belangrijkste uitdaging is het feit dat het complex uit meerdere gebouwen bestaat met elk hun eigen identiteit en energiebehoefte en de duurzaamheidswensen waarvan een laagtemperatuurluchtwarmtepompinstallatie de kern is. Daarnaast hebben de appartementen een zogeheten balansventilatie en kan elke bewoner zijn eigen temperatuurwens regelen. “En, zoals gezegd, wat wij mooi vinden is dat het project is ontworpen in Revit, waarvoor de coördinatie ligt bij Wassink.

Stein: “BIM is voor mij het vastleggen van onze ideeën in een duidelijke taal en in een goed werkbaar model. Eén plaatje zegt meer dan duizend woorden (alle informatie is in 3D beschikbaar) en dat geeft inzicht, verhoogt de kwaliteit en versnelt het ontwerpproces, want iedereen die bij het project betrokken is - dus de architect, constructeur, aannemer en wij - spreken daardoor dezelfde taal. En, zeker niet onbelangrijk, het voorkomt fouten en daarmee faalkosten, het verschaft de opdrachtgever goed inzicht in wat hij krijgt en daarmee gaat de afstemming ook als vanzelf.”

Geberit Pluvia hemelwaterafvoersysteem

Bij de berekening van het hemelwaterafvoersysteem Geberit Pluvia heeft Stein nauw samengewerkt met Piet Fiege, accountmanager BIM bij Geberit. Geberit verzorgt namelijk al sinds jaar en dag calculaties voor onder andere het Pluvia hemelwaterafvoersysteem voor haar relaties. Het mooie aan dit project is dat ook Geberit toegang had tot de BIM modellen. “Normaal gesproken leveren wij een tekening in pdf-bestand aan bij Geberit op basis waarvan een berekening wordt gemaakt. Vervolgens verwerken wij deze gegevens handmatig in ons model. Doordat Geberit tegenwoordig beschikt over de Geberit Calculatie Plugin voor Revit werd ons de mogelijkheid geboden om dit samen slimmer te doen en het Pluvia systeem direct door Geberit te laten uitrekenen in Revit. Dat scheelt tijd en de kans op faalkosten wordt nihil. Er zitten alleen maar voordelen aan.”
Zweers zegt: “Bij de traditionele werkwijze wordt een systeem misschien wel drie of vier keer getekend en elke keer loop je kans dat er iets misgaat. Op de manier waarop we nu hebben gewerkt, hebben we een enorme efficiencyslag gemaakt en daar wordt iedereen beter van.”

Geoptimaliseerd

Stein: “Wat ook een groot voordeel is van deze manier van werken, is dat Geberit nog heeft kunnen meedenken door een ontwerpwijziging van het dak voor te stellen waarmee een meer geoptimaliseerd Geberit Pluvia hemelwaterafvoersysteem ontworpen kon worden. Op het moment dat dit ontwerp vaststond, hebben de architect en aannemer ernaar gekeken en toen zij zagen dat het bouwtechnisch mogelijk was, konden we hiermee verder. Het ontwerp is dus optimaal en snel vastgesteld en met goedkeuring van alle partijen die allemaal meekijken en werken in hetzelfde model. Of dit een moeilijk dak was voor wat betreft de hemelwaterafvoer? Ja, want er zijn veel verschillende dakvlakken met onderlinge hoogteverschillen en de architect wilde op plekken die in het zicht zitten beslist geen leidingen zien.”

Tevreden

Ook Fiege is tevreden over de werkwijze. “Op een platte bouwtekening is het soms lastig in te schatten of er op een dak hoogteverschillen zijn, maar doordat wij ook inzage hadden in het BIM model en het ontwerp van alle kanten, ook in 3D, konden bekijken, zagen we meteen welke uitdagingen er waren. Daardoor konden en kunnen wij meteen schakelen en aangeven waar iets beter of efficiënter kan.”

Smaakt naar meer

Voor Geberit smaakt deze werkwijze dan ook zeker naar meer en dat geldt ook voor Wassink. Zweers: “Zeker. Sterker, we zijn nu bezig met een nieuw ontwerp van ons nieuwe bedrijfspand in Doetinchem en ook daarin hanteren wij deze werkwijze.”