'Thuiswerkers willen liever
geen werklui over de vloer'
ENERGIETRANSITIE
Het Rijk en de bouw- en technieksector hebben afgesproken dat zij gezamenlijk blijven investeren in de bouw- en verduurzamingsopgaven voor de toekomst. De vraag is echter wel in hoeverre de coronacrisis van invloed is op de verduurzaming van Nederland. De eerste indicaties zijn er dat Nederlanders nu wel even iets anders aan hun hoofd hebben dan verduurzameing en dit raakt de installatiebranche.
Eerst het goede nieuws: het Rijk en de bouw- en technieksector hebben afgesproken dat zij gezamenlijk blijven investeren in de bouw- en verduurzamingsopgaven voor de toekomst, Het is, vinden zij, van groot maatschappelijk belang dat de sector, zodra de coronacrisis dit weer toestaat, op volle slagkracht verder kan. De sector wordt hierbij ondersteund door de woningbouwimpuls, de regionale woondeals, innovatiesubsidies en subsidiemiddelen voor versnelling en opschaling in de renovatieopgave.
Parten
Het zijn mooie woorden, maar het is de vraag in hoeverre deze bewaarheid worden. Het economisch bureau van de Rabobank deed onderzoek naar de gevolgen van corona voor de duurzaamheidsplannen en de titel van het resultaat spreekt boekdelen: Coronacrisis speelt de energietransitie parten.
Het is, geeft de Rabobank toe, moeilijk om echt te duiden waar het heen gaat. Momenteel onderzoekt de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat van de Tweede Kamer de vraag op welke wijze de coronacrisis invloed heeft op de energietransitie. De Rabobank doet alvast het nodige voorwerk en benadrukt dat het inschatten van de impact van de coronacrisis, en of dit tot een vertraging van de energietransitie leidt, lastig is in te schatten.
Consument
Corona vertraagt toch al lage tempo
Een belangrijk deel van het antwoord ligt bij de consument, want die moet besluiten om er toch voor te gaan of om investeringen even op een laag pitje te zetten. De kans op het laatste is het grootst, temeer daar de Rabobank vaststelt dat er ook voor corona geen gas op de plank werd gegeven. "Om de klimaatdoelen voor 2030 te halen, moet de verduurzaming van huizen sterk opgevoerd worden: meer dan 50.000 huizen in 2021, en 200.000 woningen per jaar in de rest van het decennium (Klimaatakkoord, 2019). De opgave is dus groot, maar het verduurzamingstempo ligt al jaren niet al te hoog. Zo heeft 40 procent van alle huiseigenaren de afgelopen vijf jaar geen energiebesparende maatregelen genomen. Voornamelijk doordat de investering niet terug te verdienen valt via een waardestijging van het huis en omdat huiseigenaren in afwachting zijn van mogelijke subsidies en hulp vanuit de overheid", concludeert de bank.
Vertragen
"De coronacrisis zal het toch al niet zo hoge tempo van verduurzaming verder doen vertragen door de grote negatieve impact op de economie en de daarmee samenhangende onzekerheid over werk en inkomen. Grote investeringen, waaronder ook verduurzamingsplannen, worden nu uitgesteld door de grotere onzekerheid, zo blijkt ook uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis. "Spaargeld wordt opgepot en tevens willen thuiswerkers liever even geen werklui over de vloer."
Maatregelen
Om een vertraging van de energietransitie te voorkomen, zou de overheid volgens de Rabobank de volgende additionele maatregelen kunnen nemen:
- Afschaffing van impliciete subsidies voor fossiele brandstoffen;
- Implementatie CO2-heffing;
- Versneld de leveringszekerheid van kritieke metalen garanderen voor de toekomst;
- Geen uitstel van reeds geplande maatregelen, waarborging van planningszekerheid en politiek commitment aan de energietransitie;
- (toename van) subsidies voor verduurzamen woning;
- Afschaffen verhuurdersheffing, met de voorwaarde dat het geld wordt gebruikt voor het verduurzamen van de (corporatie)woning;
'Groene’ voorwaarden stellen aan steunpakketten. Dit geldt onder meer bij de beoordeling van borgstellingskredieten en andere instrumenten uit het coronahulppakket, waarbij banken niet alleen het continuïteitsperspectief beoordelen, maar ook de mate waarin bedrijven ondersteunend zijn aan de energietransitie.